Schoonhoven 11 februari 2008
Persbericht.
In het kader van de serie lezingen die de Historische Vereniging Schoonhoven maandelijks organiseert zal de heer Drs. Folkert Anders op 25 februari a.s. een lezing houden over het onderwerp:
Militaire Geschiedenis en Schoonhoven.
In 1300 kregen de poorters van Schoonhoven toestemming van graaf Jan II hun stad te omvesten en te ommuren. In 1967 vertrok de laatste militair uit de Havenkazerne. Daartussen ligt bijna 700 jaar militaire geschiedenis die nog nauwelijks in beeld is gebracht. Folkert Anders wil daar verandering in brengen met een Werkgroep Schoonhovense Militaire Geschiedenis. Folkert is militair historicus.
Leen Ouweneel neemt ons diezelfde avond mee naar de Hollandse Waterlinie en de nieuwe plannen om Schoonhoven weer zichtbaar onderdeel van de Waterlinie te laten zijn.
In 1300 belegerden de Schoonhovense poorters het kasteel van Schoonhoven. Hun verraderlijke heer Nicolaas van Kats bevond zich met zijn manschappen binnen de kasteelmuren. Van Kats had zich gekeerd tegen de graaf van Holland. De Schoonhovense poorters wonnen de strijd en leverden Van Kats uit aan de graaf. Als dank voor hun trouw vergunde graaf Jan II in datzelfde jaar de poorters hun stad te omgrachten en te ommuren.
Dit is het eerst bekende militaire treffen in en om Schoonhoven. Daarna volgen er vele meer. Schoonhoven is een grensstad met het Sticht Utrecht en vormt vanuit het zuiden tevens de toegang vanuit de hertogdommen Brabant en Gelre naar Holland. Zo ligt Schoonhoven tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten onder vuur. Tijdens de Gelderse opstanden, de Arkelse oorlog en de 80-jarige Oorlog werd steeds geprobeerd de stad in te nemen. Ook Napoleon eist in 1795 Schoonhoven op teneinde een deel van zijn legers via de stad naar het hart van Holland te laten optrekken. De laatste bezetting waar de stad onder te lijden heeft gehad dateert van 1940-1945.
Eeuwenlang heeft Schoonhoven vanwege zijn strategische positie dan ook schutters en soldaten in garnizoen gekend. Per saldo leverde dit de stad altijd inkomsten op. De Havenkazerne werd speciaal om deze reden in 1862 gebouwd. Toen de laatste soldaat de kazerne in 1966 verliet, betekende dit dan ook een forse financiële klap voor de Schoonhovense economie. Zoiets moet ook gebeurd zijn bij de sluiting van ‘de Bol’ van de Navo enige jaren terug.
Een compleet beeld van alle belegeringen en strijd om het bezit van de stad bestaat echter nog niet. Ook de invloed van de schutters en garnizoenen op het economische en sociale leven in de stad is nagenoeg onbekend. Voor een militair historicus als Folkert Anders alle aanleiding om aandacht te vragen voor dit onbekende deel van de Schoonhovense geschiedenis. Samen met de Historische Vereniging ligt het in de bedoeling om na deze avond verder gericht onderzoek te gaan doen en hierover te publiceren. Folkert wil hiervoor graag een werkgroep Militaire Geschiedenis Schoonhoven opzetten. Belangstellenden worden daarom opgeroepen zich aan te melden.
De Hollandse Waterlinie heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Wallen en grachten hebben eeuwenlang de contouren bepaald. Ook vandaag zijn hiervan nog vele onderdelen duidelijk aanwezig, zoals het Bastion, de Algemene Begraafplaats, de Katholieke begraafplaats, Nieuwe en Groene Singel zijn hiervan voorbeelden. Dat feitelijk de hele wallencontour nog intact om de stad heen aanwezig is zal echter niet iedereen bekend zijn. Op een aantal plaatsten lijkt een aanscherping van de aanwezigheid interessant niet alleen uit historisch oogpunt maar ook uit aantrekkelijkheid voor toerisme. De Gemeente heeft dan ook plannen om een aantal van deze dode plekken weer nieuw leven in te blazen. Sommige plaatsen zelfs met ontgraving: het water terug, zoals Buiten de Veerpoort.
Leen Ouweneel neemt ons met dia’s en kaarten mee langs deze nieuwe plannen in het tweede deel van de avond.
De heer Folkert Anders (1974) studeerde militaire geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Hij is geboren en getogen in onze streek en woont tegenwoordig in Haastrecht.
Leden zowel als niet-leden van de Historische Vereniging Schoonhoven zijn maandag 25 februari 2008 van harte welkom om 20.00 uur in Het Bastion,
Bastion 5 te Schoonhoven. De zaal is open vanaf 19.30 uur, de toegang is gratis.
Zie ook www.historischeverenigingschoonhoven.nl
EINDE PERSBERICHT
Inlichtingen: Rene Kappers 06 51350909
