Inspreken 11 oktober 2011 over bouwen woning achter Koestraat 134a

Inspreken voorzitter Historische Vereniging Schoonhoven tijdens raadscommissie d.d. 11 oktober 2011 over bouwen woning achter Koestraat 134a

Geachte commissieleden, dames en heren,

Inleiding
Dat wij als Historische Vereniging Schoonhoven de grootst mogelijke problemen hebben met het voorstel van het college tot verlening van een omgevingsvergunning voor het kunnen bouwen van een woning op het perceel Havenstraat 49a, hebt u kunnen lezen in onze brief van 4 oktober j.l. Ik neem aan dat u daar kennis van hebt genomen en dat ik de aangedragen argumenten om het collegevoorstel af te wijzen, niet hoef te herhalen. Voor nu het volgende.

Lakmoesproef en precedentwerking
De binnenstad met de vestingwerken en de vrije ruimte rondom vertegenwoordigen een grote cultuurhistorische waarde, zelfs van landelijke betekenis. Om die reden is Schoonhoven al sinds 1999 een Belvedèrestad, (zoals blijkt uit de ministeriële nota ‘Cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting’). Bovendien is een belangrijk gedeelte van de oude middeleeuwse binnenstad aangewezen als beschermd stadsgezicht, geborgd in het bestemmingsplan voor de binnenstad dat uit 2006 dateert.

Tot zover is er met die borging van het beschermd stadsgezicht weinig mis. Maar dat is slechts een deel van het verhaal, zoals in het evaluatierapport van de (rijks) Erfgoedinspectie over de instandhouding rijksmonumenten en het beschermd stadsgezicht in de gemeente Schoonhoven van juli dit jaar valt te lezen. In dit rapport wordt onder meer geconcludeerd:
– dat bij ontwikkelingen in het beschermd stadsgezicht cultuurhistorische waarden onvoldoende als kaderstellend worden genomen en worden afgewogen in het besluit;
– dat onvoldoende of geen cultuurhistorisch onderzoek naar de karakteristieken van de betreffende ontwikkelingslocatie wordt gedaan en gebruik wordt gemaakt van de kennis die aanwezig is bij de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed (RCE);
– dat ontwikkelingen in het beschermd stadsgezicht niet structureel aan de monumentencommissie wordt voorgelegd, en
– dat in de gemeente Schoonhoven ten behoeve van monumenten en het beschermd stadsgezicht onvoldoende relevante kennis aanwezig is.

Dat liegt er niet om, en de onderhavige zaak van het bouwplan Havenstraat 49a laat ziet hoe een en ander kan uitpakken. Een particulier belang om te bouwen is voor het college kennelijk voldoende om een in een bestemmingsplan geborgd beschermd stadsgezicht met woningen aan de Koestraat en open binnenstadse tuinen grenzend aan de Havenstraat opzij te zetten. Met een eenzijdig advies van een stedenbouwkundig bureau en zònder – om met de Erfgoedinspectie te spreken – een evenwichtige afweging van de cultuurhistorische waarden bij een collegevoorstel dat strijdig is met het vigerend bestemmingsplan. De toelichting op het voorstel van het college aan de raad getuigt met het oog hierop van een opmerkelijke onevenwichtige, ondeugdelijke motivering.

Al met al is deze zaak een lakmoesproef voor de kwaliteit die we met elkaar hebben afgesproken over het beschermd stadsgezicht. We hebben in dit geval met een historisch kwetsbaar gebied te maken. Bouwen in Schoonhoven is uitstekend, zoals de daadkrachtige wethouder in beleid uitdraagt. Maar bouwen in dit gebied van de bestaande open historische ruimten en open erven is het laatste wat we moeten willen. Eén nieuwe woning in Havenstraat 49a zet de deur wagenwijd open voor nieuwe aanvragen. Natuurlijk zegt dan de wethouder dat er geen sprake is van precedentwerking. Dat is uiteraard het te verwachten politieke antwoord. Maar politiek is geen recht. Ik heb vernomen dat ook andere eigenaren zouden willen bouwen. Op grond van met name het rechtsbeginsel van gelijke behandeling zijn nieuwe verzoeken niet meer tegen te houden.

En hoezo, beschermd Havenstraatgezicht. Als de woning er onverhoopt mocht komen, heeft de politiek laten zien dat het beschermd stadsgezicht in Schoonhoven niets voorstelt als het er werkelijk op aan komt,. Dat moeten we met elkaar in dit stadje, vooral ook na het verdwijnen van de Willem de Zwijgerschool op de Oranjeplaats en de Hooijkaasfabriek,

Advies Welstands- en Monumentencommissie
In het Algemeen Dagblad van zaterdag jl. en het Kontakt van vandaag stond een berichtje waarin wethouder Matheij reageerde op onze brief aan de gemeenteraad. Hij zag geen bedenkingen, want de Welstands- en Monumentencommissie had het plan toch ‘goedgekeurd’ (bedoeld: positief geadviseerd!). Een nogal opmerkelijke reactie. De wethouder moet toch beter weten. De voornoemde commissie heeft namelijk geen enkele rol gespeeld als het gaat om advisering over het principebesluit een bouwplan toe te staan dat in strijd met het bestemmingsplan. Om een dergelijk cultuurhistorische advisering is nimmer gevraagd. Alleen het bouwplan als zodanig is beoordeeld en alleen een welstandstechnische advisering heeft plaatsgevonden. Niet meer.

Rijksmonument
We praten steeds over Havenstraat 49a, terwijl we het in feite hebben over het Rijksmonument 33493, het Herenlogement Koestraat 134. De karakteristieke binnenstadstuin van het Herenlogement werd honderden jaren annex het Herenlogement gebruikt voor bruiloften, feesten en partijen in de openlucht. Een deel van deze tuin, van dit Rijksmonument, is recent afgesplitst en van een eigen adres voorzien. En voor dit deel van dat Rijksmonument nota bene binnen het beschermd stadsgezicht wordt nu een vergunning gevraagd voor het bouwen van een woning. Wij vragen ons af wat een evenwichtige afweging van de cultuurhistorische waarden zoals bedoeld door de Rijks-Erfgoedinspectie vanuit dit gezichtspunt –de aantasting van een Rijksmonument- als resultaat zal hebben.

Ter afronding
De beslissing is nu aan de politiek. Maar in zekere zin is het daarvoor nog te vroeg in het verlengde van wat ik heb gezegd en wat we in onze brief hebben geschreven. Het minste wat u naar de opvatting van de Historische Vereniging Schoonhoven zou moeten doen, is alsnog om een fatsoenlijk cultuurhistorisch onderzoek vragen en de bevindingen van een dergelijk onderzoek meewegen in de besluitvorming. Beter is echter het voorstel van het college tot het afgeven van een concept (?)verklaring van geen bedenkingen – ingegeven door een enkel particulier belang – af te wijzen op grond van het algemeen belang van een door het vigerende bestemmingsplan geborgd beschermd stadsgezicht en een Rijksmonument.

D. Mentink.

Laatst verschenen Nieuwsbrief
Laatst verschenen Scoenhove

Agenda / Lezingen

Categorieën
Archieven